Op uitnodiging van Tijdschrift voor Geestelijk Leven,
een tijdschrift over spiritualiteit, heb ik voor hun
themanummer over Duurzaamheid een artikel
ingeleverd over Doedertoe: Oude spullen nieuw leven inblazen
te publiceren november 2016
Oude spullen waar een ander op uitgekeken is kun je nieuw leven inblazen. Doedertoe is een werkplaats op basis van het idee dat met een kleine make-over oude spullen schitteren als nooit tevoren. Een werkplaats annex atelier in Groningen waar iedereen oude spullen mooi kan maken om iets prachtigs in huis te hebben en er gezellig uit te zijn. “Pimpen” noemen wij dat, of in het jargon van duurzaamheidstheorieën en woonstylemagazines “upcyclen”. Oppimpen laat je creativiteit borrelen en maakt zichtbaar dat we zelf waarde en schoonheid kunnen scheppen, op een eenvoudige manier. Een oud zakdoekje dat ooit van je oma was kan bijvoorbeeld een corsage worden. Opeens zie je weer hoe bijzonder het bekende, het gewone kan zijn en dat het een tweede leven kan hebben in een verrassend nieuwe bestemming. Stilstaan, kijken met aandacht zoals een kunstenaar dat doet en dan je eigen wereld scheppen. Het goede blijft behouden en je voegt er nog meer schoonheid aan toe. Soms voeg je iets samen, of soms haal je iets uit elkaar: re-creëren. Hoe een afgedankte, nietszeggende kartonnen doos een mooi altaartje wordt. Schoonheid ligt voor het oprapen. In de media verschijnen niet voor niets artikelen met als kop “Workshop kleur je kalm. Kleuren op doktersrecept” , en “Breien tegen de chaos”.
Doedertoe is toegankelijk voor iedereen. Geld mag geen beletsel zijn om te komen. Betalen kan daarom met tijd en talent. Dat wil zeggen met een goede daad voor een ander of de omgeving. Dit project is ontstaan in reactie op recessie en bezuinigingen, op stijgende armoede. Voor sommigen is zelfs de kringloop duur. Bij het begin lieten we ons leiden door vragen als: Hoe kan zonder dat het veel kost het leven mooier en blijer gemaakt worden, ook voor wie geen geld heeft? Hoe kunnen we met wat er al is, ingrediënten die er zíjn, dit zo bij elkaar brengen dat iedereen iets moois kan hebben, ook bij hen die bij de kringloop het nakijken hebben? Is het mogelijk te maken dat mensen meer contacten leggen en het besef groeit dat je zelf iets te geven hebt? Wij gingen en gaan voor een blijer leven en stralende mensen. Een werkplaats voor blijdschap en verbinding.
Eigenlijk begonnen we het project met geloven in het onwerkelijke. Want er was enkel het idee, bedacht door Liesbeth Bleeker en neergelegd bij ondergetekende, postbezorger, ooit moraaltheologie gestudeerd, hobby pimpen van oude dingen, en maatschappelijk nauwelijks actief. Het eerste wat ik deed was een steungroep in het leven roepen en een notaris zoeken die gratis een stichtingsacte wilde opstellen. Daarmee kon ik fondsen werven voor een startkapitaaltje. Tegelijk was het zoeken naar een goedkope locatie waarbij de gemeente benaderd werd. Een kunstenaar en diens uitgever bereid gevonden haar kunstwerk als ons logo te gebruiken. Verzamelen van materialen en vrijwilligers. En het tij zat mee, na een jaar voorbereiding startten we twee jaar geleden daadwerkelijk.
Wie bij ons komt pimpen loopt gewoon binnen, kiest een spiegel, dienblad, gordijn, kistje of ander kleingoed (want op 30 m2 kunnen helaas geen kasten of tafels gepimpt) om op te mooien. De materialen staan als in een snoepwinkel uitgestald, verven, papier, kunstboeken om mooie plaatjes uit te knippen,duizend-en-een glitterstenen, linten, een oude Ipad (een gift) met voorbeeldideeën en deskundige en inspirerende begeleiding met verstand van technieken en communicatieve vaardigheden. Eenmaal binnen word je vanzelf vrolijk: alle materialen in frisse kleuren, keurig gerangschikt, lachen je toe.
Wij hebben als doel om altijd de “happy vibe” te verspreiden. Blij worden van mooie dingen maken en gezelligheid. Wie naar huis gaat neemt vanzelf deze goede, positieve energie mee en kan daarna door het heerlijk ontspannende effect meer voor een ander betekenen, is een betere moeder, krijgt zin om de omgeving mooier te maken, maakt plannen en krijgt zin om ze uit te voeren, of solliciteren gaat beter. Een sneeuwbaleffect. Een mooi voorwerp in huis geeft bovendien vaak een duw in de goede richting. Het gaat er uiteindelijk om dat wij een stap zetten weg van alleen zijn en passiviteit. Dat we ons huis uitgaan en meer sociale contacten opbouwen en het idee hebben dat we onze eigen leefwereld zelf mooi kunnen maken. Opdat we blijer met ons leven opnieuw doelen vinden. Dit project draagt daarom bij aan het levensgenot van iedereen, zelfs de armsten en vergroot de levenskracht, opdat mensen weer gaan stralen: dan kunnen we meer voor een ander betekenen. Zo simpel is het. Men heeft nog amper in de gaten wat voor impact het op je leven kan hebben als je blijheid voelt. Dan ga je weer wat doen, dan ga je weer wat worden, want het opent je hart.
Het is bij ons altijd dienst en wederdienst. Deelnemers mogen in euro’s betalen, maar we zien liever dat men iets verzint om te doen voor een ander. Op een gegeven ogenblik komt het moment van betaling met de vraag: Hoe ga jij betalen? Met de vraag “Wat kun jij doen?” denken we na over wat we zelf aan mogelijkheden in ons hebben. Het gaat er niet alleen om dat er iets te halen is, maar je hebt ook iets te brengen. Je nuttig maken voelt goed en een ander heeft er ook wat aan. Iedereen kan wel wat. En je krijgt er meer zelfvertrouwen van. Door mensen aan te spreken op hun vaardigheiden en een appél op de daadkracht te doen, zullen zij zich bewust worden van hun bijdragen aan de samenleving. Bijvoorbeeld je gaat met een vuilniszak een stadsbos in om rommel te verzamelen, je gaat een middag knutselen met buurtkinderen, je helpt een werkzoekende vriendin vacatures vinden, je bezoekt via Humanitas een oudere, je groet op weg naar huis iedereen die je tegenkomt allerhartelijkst, je maakt een extra hartelijk praatje met de straatkrantverkoper of haalt zelfs koffie, je gaat koffie drinken bij je bejaarde buurman. Zomaar een voorbijgangster in de ogen kijken en toelachen. Niemand zit op een klus erbij te wachten, maar dit zijn allemaal manieren waarop de afgelopen tijd bij ons is betaald. Wat eigen goudstof rondstrooien. Feel good derhalve.
Verschillende groepen in de samenleving komen elkaar nauwelijks nog tegen. Bij Doedertoe komen mensen van allerlei ‘pluimage’ samen. Wie elkaar in het dagelijks leven voorbij loopt zit nu samen aan een tafel te werken. Mensen van overal komen met elkaar in contact, dat werkt wederzijdse waardering en acceptatie in de hand en het besef dat men elkaar nodig heeft.
Dit project waarin we een tweede leven geven aan afgeschreven spullen, is goed voor het milieu. We gaan creatief om met wat er al is. Het oude huisraad wordt ingebracht, maar ook de kralendoos op zolder, de bollen wol die over zijn, restanten papier en knutselmaterialen. Dit project steunt helemaal op recycling en speelt rechtstreeks in op duurzaamhjeidsproblematieken.
Betalen kan ook wel met geld. Maar dat gebeurt meestal niet en zo komen in ons project de trekken van de Nieuwe Economie van geven en ruilen tevoorschijn, waarbij het draait om toename in geluk meer dan om financieel profijt. Delen in plaats van vermenigvuldigen. Van koopcultuur naar schenkcultuur. Het sturende inzicht is levensgeluk bevorderen door andere mensen gelukkiger te maken, rijker maakt niet gelukkiger. “Happy is the new rich” is een andere definitie van succes. Dingen doen die je nu leuk vindt met mensen die je nu leuk vindt. Eigen kracht vinden, mensen verbinden en inspireren. Betekenisvol ondernemen noemt men dit. Maatschappelijk verantwoord ondernemen om een positieve invloed uit te oefenen. De maatschappelijke impact wordt belangrijker. Niet een businessidee vormt de beweegreden maar een maatschappelijk probleem, en daar een bedrijf bij verzinnen om dat probleem op te lossen. Compassie, je verplaatsen in de ander is hier een belangrijk component.
Een algemeen belang dienen geeft een vervullende ervaring. Interacties met andere mensen met als focus datgene wat je met een open hart anderen te bieden hebt heeft een genezende, heilzame werking. Dit is de kracht van het geven. Niet geven om een leegte op te vullen of uit plichtsgevoel maar vanuit volheid en dienstbaarheid zal in je persoonlijke leven veranderingen ten goede in de hand werken. Zodra we inzien hoeveel geschenken we de wereld te bieden hebben gaan er transformatieprocessen in werking. Je verandert als het ware de energie rondom jezelf omdat je je herinnert dat je geschenken hebt te bieden aan de wereld. Je voelt je positiever en laat vanzelf bitterheid en frustraties achter je omdat je nadenkt over wat er allemaal mogelijk is in plaats van wat er allemaal mis is in je leven. Dit is leven vanuit overvloed in plaats van schaarste en tekort. Het is niet mogelijk om positieve interacties met mensen te hebben als je geest blijft hangen in negativiteit, bezig zijn met wat je niet hebt en wat je allemaal niet kunt. Je beseft deel te zijn van van een groter geheel, waar je inzet onmisbaar is, je beseft hoeveel je nog wel hebt. De ommekeer is dat je je onderlinge afhankelijkheid van andere mensen als krachtbron gaat zien in je leven. Wanneer je bewuste verbindingen met anderen aangaat, voelt je leven betekenisvol. Alle vormen van geven, zelfs een klein gebaar, zetten een veranderingsproces in gang. Grote gebaren zijn niet nodig. De kleinste geschenken hebben vaak de grootste betekenis. Kleine gebaren die mensen duidelijk maken dat je om ze geeft. Een vriendelijk woord in plaats van stilte. De glimlach die je veroorzaakt bij iemand die je niet kent. Het maakt dat we ons meer verbonden voelen met de mensen om ons heen.
Aandacht en vriendelijkheid als ingrediënten op weg naar duurzaam geluk. De houding van het hart aannemen. De oplossing van de crisis ligt niet in de Tweede Kamer, ze ligt in ons eigen hart, onze eigen geest. Alles over Doedertoe is te vinden op de website www.doedertoe.nl, ook met veel beeldmateriaal. Financiële steun en reacties welkom.
Liesbeth Bleeker en Marita Reijtenbagh
Op de muren schrijven wij wensen voor de ruimte.
